یکی از شهر های باستانی ایران که در خراسان رضوی قرار دارد، شهر کاشمر می باشد. این شهر که در 240 کیلومتری شهر مشهد قرار دارد همواره نام « یادگار تاریخ کهن ایران » را به خود اختصاص داده است. شهر کاشمر از زمان های قدیم تاکنون با نام های های بسیاری معروف بوده است. ترشیز، بست، سلطان آباد از جمله نام هایی هستند که برای این شهر تاریخی گذاشته شده اند. شهر کاشمر دارای جاذبه های طبیعی بسیاری می باشد. همچنین با قدمت 2500 ساله خودش توانسته است آثار تاریخی فراوانی را به یادگار بگذارد که در اینجا شما را با برخی ار آن ها آشنا می کنیم:

مسجد جامع كاشمر

یکی از مهمترین مساجدی که در شهر کاشمر قرار دارد و نامش نیز در بین آثار تاریخی این شهر چشم می خورد، مسجد جامع کاشمر می باشد. این مسجد دارای یک ایوان 10 متری می باشد. همچنین این مسجد دارای صحنی است که 12 اتاق را در بر می گیرد. این شهر نیز عنوان مهم ترین بافت قدیمی شهر کاشمر را به خود اختصاص داده و هم اکنون نام آن توسط سازمان میراث فرهنگی در بین فهرست آثار ملی به چشم می خورد.

يخچال طبيعي بند قرا

یکی از جاهای دیدنی در شهر کاشمر روستای بند قرا می باشد که در 25 کیلومتری شهر روش واقع شده است. این روستا نیز جاذبه های گردشگری بی نظیری را در خود جای داده است که موجب می شود گردشگران زیادی این روستا را برای گذراندن روز های تعطیلی خود انتخاب کنند. یکی از جاذبه های دیدنی و حیرت انگیزی که در این روستا قرار دارد یخچال طبیعی می باشد که در تمامی فصل ها چه تابستان و چه زمستان پر یخ و سرد است.  بهترین زمان برای بازدید از این جاذبه دو فصل بهار و پاییز می باشد.

كاروانسرا حاج كاظم مدرس

از دیگر جاذبه های تاریخی و زیبایی که در این شهرستان به چشم می خورد می توان به کاروانسرای حاج کاظم مدرس اشاره کرد. این کاروانسرای زیبا با توجه به سبک معماری که در آن استفاده شده است، در بین کاروانسرا های فوق العاده زیبای کشور نیز قرار دارد.

این کاروانسرا دارای قدمتی طولانی و از دوره پهلوی می باشد و استراحتگاهی برای مسافران نیز به شمار می رود. کاروانسرا حاج کاظم بر روی زمینی به مساحت 3000 متر بنا شده است و در حال حاضر تعداد 12 حجره در کنار آن قرار دارد که برخی از افراد از آن برای اقامت و برخی دیگر برای تجارت تاجران معامله استفاده می کنند.

آبشار و آبگرم معدني كريز

یکی از جاذبه های زیبا و طبیعی که در این شهر دیده می شود آبگرم آب معدنی می باشد که در فاصله 3 کیلومتری از روستای کریز واقع شده است. این پدیده بکر و طبیعی دارای خاصیت درمانی نیز می باشد. در کنار این جاذبه نیز دره ای بزرگ و رودخانه ای پرآب وجود دارد که زیبایی این مکان را دو چندان کرده است.

پارک جنگلی سید مرتضی

پارک جنگلی سید مرتضی پارکی است که در کنار آستان مقدس سید مرتضی ساخته شده است. این مجموعه زیبا امروزه به عنوان یک مکان زیارتی – سیاحتی  نیز به شمار می رود. همچنین این مکان مجهز به کلیه امکانات نظیر زائر سرا، آشپزخانه، بازار و... می باشد.

سبزوار شهری است که در غرب خراسان رضوی قرار گرفته است وعنوان بزرگترین شهربعد شهر مشهد را در خراسان به خود اختصاص داده است. این شهر که در قدیم با نام بیهق معروف بوده است، هم اکنون به عنوان یکی از نمادهای تاریخ و علم ایران از آن یاد می شود. شهر سبزوار دارای مراکز مهمی اعم از مراکز علمی و دانشگاهی ، و حوزه های علمیه می باشد که در حال حاضر مشغول به کار می باشند. مردم سبزوار نیز به زبان فارسی صحبت می کنند و گویش آن ها، گویش اصیل خراسانی می باشد. طبق سرشماری که در سال 1395 انجام شد جمعیت این شهر 243،700 نفر اعلام شد.

این شهر زیبا دارای بسیاری از جاذبه های گردشگری می باشد که در اینجا با برخی از جاذبه های طبیعی و تاریخی آن آشنا می شویم:

جاذبه های طبیعی

آبشار برغمد

در 30 کیلومتری شهر سبزوار آبشار فصلی به نام آبشار برغمد قرار گرفته است که با طبیعت خشکی که این منطقه دارد محل مناسبی برای استراحت و تفریح و همچنین دوری از گرمای شدید سبزوار است. در اطراف این آبشار درختانی بسیاری قرار گرفته اند که بیشتر آن ها درختان گردو می باشند. همچنین در این شهرستان تنوع گیاهی و جانوری در دره آن مورد توجه بسیاری از گردشگران قرار گرفته است.

یخدان های تاریخی سبزوار

در جنوب این شهرستان یخدان هایی از جنس خشت ساخته شده است که مربوط به دوره قاجار می باشند. از این یخدان ها در گذشته و در فصل بهار به عنوان وسیله ای برای نگهداری یخ استفاده می کرده اند. هم اکنون این یخدان ها ریزش کرده و باید مورد بازسازی قرار بگیرند.

خانه باغ اسکویی، تفرجگاهی تاریخی

یکی از جاذبه های طبیعی بی نظیر در شهر سبزوار، خانه باغ اسکویی می باشد که مربوط به دوره قاجار است. این بنا که مالک آن خاندان اسکویی بوده اند دارای مساحتی ده هکتاری می باشد. در داخل این باغ عمارتی نیز وجود دارد که در دو طبقه ساخته شده است. این بنای زیبا با گچ بری قسمت سر ستون ها، حوض خانه و هم چنین نقاشی های روی گچ بری های حوض خانه تزئین شده است. این جاذبه گردشگری نیز در سال 1380 نام آن در بین فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

غار اژدر

در ابتدای مسیر دسترسی به آبشار بید غاری به نام غار اژدر وجود دارد که درارتفاع 1680 متری کوه کمردنگ واقع شده است. در کناراین غار زیبا آبشار بید قرار گرفته که باعث شده است این منطقه تبدیل به یک جاذبه گردشگری بی نظیری شود.

جاذبه های تاریخی

 مصلی تاریخی سبزوار

مصلی تاریخی سبزوار یکی از مکان های تاریخی است که در قسمت  شرقی این شهر واقع شده است. ای بنا که مربوط به سده 8 هجری قمری می باشد هم اکنون در فهرست آثارملی قرار گرفته است. این مصلی نیز دارای قسمت های مختلفی است. این مجموعه دارای یک ایوان بزرگ و چهار تاق می باشد. این بنا در گذشته خانقاه چند تن از سربداران بوده و هم اکنون برای برگزاری نمازعید های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد.

بقعه امامزاده یحیی سبزوار

بقعه امامزاده یحیی در تقاطع خیابان اسرا و بیهق قرار گرفته است. این بنا دارای قسمت های مختلفی همچون ایوان و فضای داخلی گنبد دار و مناره و دو فضای ارتباطی می باشد. این  بقعه نیز دارای گنبدی می باشد که با کاشی کاری های فیروزه ای جلوه خاصی را به نمایش گذاشته است. همچنین نمای بیرونی آن که به سبک ویژه ای طراحی شده است، چشم هر گردشگری را به خود جذب می کند. این اثر تاریخی نیز جزء آثاری است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند.

مسجد جامع سبزوار

از قدیمی ترین مساجدی که در این شهر دیده می شود می توان به مسجد جامع آن اشاره کرد. که دارای مساحتی حدود 4 هزار متر مربع می باشد. این بنا که مربوط به دوره سربداران است دارای قسمت های مختلفی همچون صحن، شبستان، ایوان های قبلی و رواق در حاشیه های جنوبی خیابان بیهق است.

این مسجد دارای کتیبه هایی است که به دوره صفویه برمی گردد. سر در این مسجد زیبا در دوره رضاشاه به طور کامل تخریب شد و سپس توسط فردی به نام محمد اشراقی مورد بازسازی قرار گرفت.

آتشکده میر مظفر

یکی دیگر از جاذبه های تاریخی در شهر سبزوار آتشکده میر مظفر می باشد. این اثر معماری جزء کهن ترین جاذبه های دیدنی در این شهر می باشد. این آتشکده در بالای کوهی از رشته کوه اثقلان قرار گرفته است. این بنا با استفاده از سنگ و ملات و باروج ساخته شده است. در داخل این آتشکده بر روی دیواره های اطراف آن فسیل هایی دیده می شوند که قدمت آن ها به 100 میلیون سال پیش برمی گردد.

یکی دیگر از شهر هایی که در خراسان رضوی از جاذبه های گردشگری و دیدنی بر خوردار است، شهرستان قوچان می باشد. شهر قوچان در 148 کیلومتری شهر مشهد و در نزدیکی خراسان شمالی واقع شده است. خبوشان یا خوجان نام های شهر قوچان می باشند که در گذشته های دور برای این شهر به کار می برده اند.

قوچان در زمان پادشاهی هلاکو مورد باز سازی قرار گرفته است و نوه وی وسعت آن را گسترش داد. بلافاصله در زمان غازان خان در این شهر یک معبد بودایی احداث گردید.

جاذبه های دیدنی و گردشگری شهرستان قوچان

اولین مکانی که در این شهر وجود دارد و بازدید از آن می تواند خاطره ساز ترین سفر به حساب بیاید چشمه گرماب می باشد. این چشمه زیبا در5 کیلومتری قوچان در نزدیکی شهر کهنه واقع شده است. آب این چشمه دارای خاصیت درمانی می باشد. چرا که این آب ازآب هایی می باشد که دارای املاح سولفاته و کربنات هستند. برای رسیدن به این چشمه ابتدا از شهر کهنه و قلعه اطوار آباد عبور کرده و با گذر از قسمت دامنه جنوبی البرز، چشمه گرماب را مشاهده کنید.

حمام شازده قوچان

در پایان دوره قاجاریه این حمام درشهرقوچان و در مرکز آن ساخته شد. سپس در دوره پهلوی بار دیگر مورد باز سازی قرار گرفت و به یک حمام دوشی تغییر کرد. حمام شازده دارای دو قسمت می باشد که یک قسمت آن برای بانوان و قسمت دیگر برای آقایان در نظر گرفته شده است. هر کدام از این قسمت ها نیز دارای فضاهای مجهزی مانند دالان، خزینه، پاشور، مخزن آب، خزینه، مسجد و نظافتخانه می باشند. سازمان میراث فرهنگی در سال 1382 این حمام زیبا را در فهرست آثار ملی به ثبت رساند.

آبشار و دره سراب قوچان

یکی از آبشار های بسیار زیبا و دیدنی که در قوچان وجود دارد، آبشار سراب می باشد که در ارتفاعات کوه سنگر واقع شده است. این آبشار که معروف به شار شار است دارای ارتفاعی حدود 20 متر و عرض آن 30 متر می باشد. همچنین این آبشار نقاط سرسبزی دارد که چشم انداز های بی نظیری را به وجود می آورند.

یخدان نمد مالها در قوچان

شهر قوچان علاوه بر جاذبه های گردشگری، دارای جاذبه های تاریخی نیز می باشد.  یکی از جاذبه های دیدنی تاریخی که در این شهر وجود دارد یخدان نمد مالها می باشد که باعث شده است گردشگران زیادی این شهر را برای سفر انتخاب کنند. یخدان نمد مالها مربوط به دوره قاجاریه می باشد و هم اکنون در فهرست آثار ملی نام آن مشاهده می شود. این بنای مخروطی دارای گنبد های مخروطی و چاله های نگهداری یخ می باشد که گذشت زمان باعث شده است قسمت های دیگر آن مانند حوضچه و پلکان آن از بین برود. برای ورود به آن دوقسمت شمالی و جنوبی طراحی شده است که قسمت شمالی آن در حال حاضر مسدود می باشد.

موزه مردم شناسی

این موزه موجود در شهر قوچان، در ابتدا رستورانی برای شهرداری بوده که پس از گذشت چند مدت به سازمان میراث فرهنگی واگذار شده است و به عنوان موزه به کار خود ادامه داد. در این موزه نمادهایی قرار دارد که مربوط به موسیقی قوچان، کشتی چوخه و همچنین مراسم ازدواج عشایر کرد می باشد. همچنین وجود اشیای قیمتی و قدیمی که در این موزه وجود دارد می تواند خاطره ای به یادماندنی را برای گردشگران به وجود بیاورد.

دره شمخال

در 80 کیلومتری شهر قوچان دره ای زیبا به نام دره شمخال وجود دارد که با طی کردن مسیری که با درختان بسیاری پوشیده شده است می توانید به آن دسترسی پیدا کنید. این دره شگفت انگیز دارای طولی حدود 18 متر می باشد. نام این دره نیز به زبان کردی کرمانجی به معنای یک تفنگ دست ساز قدیمی می باشد که از روستای نزدیک آن گرفته شده است. متصل شدن رود های شارک، قرچه، دربادام، و شمخال و چشمه هایی که از کوه های اطراف آن نشات می گیرند، باعث شده است که است که این دره تشکیل شود.  

بهترین زمان سفر به دره شمخال

برای سفر به جاذبه بی نظیر فصل بهار و تابستان مناسب است چراکه در این فصول این دره بسیار سرسبز و رود آن هم پر آب است. همچنین برای رسیدن به این دره باید از جاده قوچان به سمت باجگیران بروید و سپس با استفاده از تابلو های راهنما دره شمخال را پیدا کنید.  

یکی از شهر های استان خراسان رضوی که در 152 کیلومتری شهر مشهد قرار دارد، شهر تربت حیدریه می باشد. این شهر با وسعت 3672 کیلومتر مربع تعداد 210390 نفر را در خود جای داده است. تربت حیدریه نیز دارای تعداد زیادی کارخانه اعم از کارخانه طلای زرمهر، کارخانه کاشی زرین، کارخانه قند تربت حیدریه، کارخانه کائولین و... می باشد. این شهرستان به دلیل اینکه عنوان غنی ترین منابع سیلیس جهان را در خود دارد یکی از قطب های معدنی در استان خراسان بزرگ به شمار می رود.

شغل اکثر مردم تریت حیدریه

از ویژگی های دیگر این شهرستان می توان به فعالیت کشاورزی مردم ساکن در آن اشاره کرد که باعث شده است تربت حیدریه در این صنعت از موقعیت خوبی برخوردار باشد. پروش دام و طیور، زنبور عسل، کرم ابریشم و... از مشاغلی می باشند که بیشتر مردم تربت حیدریه به آن مشغول هستند. اگر قصد سفر به این خطه از ایران را دارید می توانید سوغات و صنایع دستی نظیر قالی، قالیچه، نمد و بادام، پسته، زعفران را خریداری کنید.

در این قسمت شمارا با مهمترین جاذبه های گردشگری تربت حیدریه آشنا می کنیم: 

آبشار رود معجن

در شمال غربی شهرستان تربت حیدریه روستایی قرار دارد که این روستای زیبا آبشاری به نام آبشار رود معجن را در خود جای داده است. این آبشار که از محبوبیت زیادی در بین طبیعت گرد ها برخور دار است در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده است.

آب این آبشار از کوه های چهل تن سرچشمه گرفته و به رودخانه حصارچه می ریزد. همچنین آب این آبشار با عبور از میان باغات به رودخانه می رود. این آبشار در بین تنگه ای بزرگ قرار گرفته است که از دواره پشتی فاصله دارد و می توان به راحتی در پشت آن ایستاد.

برای رسیدن به ای آبشار از روستا باید حدود 50 دقیقه پیاده روی کنید. این آبشار در گذشته با نام رود مهجن معروف بوده است و سپس پس از مدتی نام آن به نام رود معجن تغییر یافته است. رود معجن در بین گردشگران بیانگر آب و هوایی خوش، کوچه باغ ها، رودخانه های پر آب و مزارع سرسبز نیز می باشد. برای بازدید از آبشار معجن بهترین زمان سفر فصول بهار و تابستان می باشند.

پارک باغ ملی

یکی از زیباترین پارک های تربت حیدریه که در مرکز شهر قرار گرفته است پارک باغ ملی می باشد که طی سال های اخیر با کمک باغبانان تبدیل به یکی از زیبا ترین پارک ها شده است. این باغ نیز تشکیل شده از درختان و گل های رنگارنگی است که با طراحی های خاصی در کنار یکدیگر چیده شده اند و جلوه ای زیبا و به یادماندنی را نشان می دهند.

این پارک باغ ملی در سال های پیش تنها یک آرامستان بوده و با گذشت زمان تبدیل به یک باغ ملی شده است. برخی از درختان سرو در این باغ دارای قدمتی بیش از 90 سال بوده اند که به دلیل اینکه خشک شده بودند توسط هنرمندان بازسازی شده و نمایی از تابلو های مفهومی را به نمایش گذاشته است.

کاروانسرای طبسی

یکی دیگر از جاذبه های گردشگری در تربت حیدریه کاروانسرای طبسی می باشد که در دوره قاجاریه ساخته شده است. کاروانسرا نیز یک نوع ساختمانی می باشد که می تواند گروه یا کاروانی را در خود جای دهد و در معماری دوره اسلامی جزء بزرگترین ساختمان ها محسوب می شده است. این کاروانسرا دارای قسمت های بسیاری مانند ایوان، غرفه، اطاق، انبار و طویله می باشد. این کاروانسرا در بین بنا هایی قرار دارد که دو ایوان را در خود جای داده اند و به شکل مربع می باشند. این ساختمان بنایی بسیار ساده می باشد که طاق حجره های آن به شکل هلالی و به سبک حجره هایی که در معماری ایرانی دیده می شود، ساخته شده است.

پارک جنگلی پیشکوه

در دامنه های ارتفاعات تربت حیدریه پارکی قرار گرفته است به نام پارک جنگلی پیشکوه که همواره در کشور یکی از بزرگترین پارک ها می باشد. این پارک که در دامنه کوه سه قله قرار گرفته است دارای وسعتی بیش از 800 هکتار است. این پارک با چشم انداز های زیبا و امکانات تفریحی و توریستی بسیارش مقصد بسیاری از گردشگران و مسافران می باشد.

حمام حاجی رئیس

یکی از معتبر ترین حمام های شهر تربت حمام حاجی رئیس می باشد که در محدوده جنوب غربی بافت تاریخی شهر تربت فرار دارد. این حمام که در تابستان سال 1381 در فهرست آثار ملی قرار گرفته است توسط حاج سید محمد رئیس التجار جهت باقیات و صالحات ساخته شده است. حمام حاجی رئیس از دوقسمت زنانه و مردانه تشکیل شده و دارای قسمت های مختلفی مانند فضای ورودی، رختکن، گرمخانه، مخازن آب گرم وسرد، آتش خانه می باشد.

در ابتدای ورود کاشی های لاجوردی که با طرح گل و بوته نقاشی شده است چشم هر بیننده را به خود خیره می سازد. این حمام دارای سقف گنبدی می باشد که توسط ستون های رنگی که در رختکن وجود دارد نگهداری می شود. این حمام یکی از نادرترین حمام هایی است که بعد از آسیب هایی که به آن وارد شد دوباره مورد بازسازی قرار گرفت و اکنون یکی از مکان های ویژه ای می باشد که در این شهرستان قرار گرفته است.